Zamanaşımı; belirli bir süre geçmesi suretiyle vergi alacağının ortadan kalkması demektir.
Aslında zamanaşımı, alacağı ortadan kaldırmamakta, ancak vergi alacağını mükelleften isteme veya mükellefin bilmeyerek borcunu ödemesinden dolayı dava etme yolunu kapatmasıdır.
Tahsil zamanaşımı, 6183 Sayılı Kanunda 102-104. Maddelerinde düzenlenmiş olup, hükümleri vergi alacakları dahil bütün kamu alacakları için geçerlidir.
Tahsil zamanaşımının başlangıcı kamu alacağının vadesidir. Tahsil zamanaşımında, kamu alacağı, zamanaşımına uğradıktan sonra, idarece cebren tahsil olanağı ortadan kalkmakta, ancak mükellefin rızasıyla ödediği borç kabul edilebilmekte; borçlu bu ödemeden sonra borcun zamanaşımına uğradığı gerekçesiyle ödediğini geri alamamaktadır.
Tahsil Zamanaşımında Süre
Amme alacağı, vadesinin rastladığı takvim yılını izleyen takvim yılı başından başlayarak 5 yıl içinde tahsil edilmezse, zamanaşımına uğrar. Zamanaşımı süresi, kamu alacağının vadesinin rastladığı takvim yılını izleyen takvim yılı başından başlar, beşinci yılın sonunda; yani, o takvim yılının 31 Aralık gününün çalışma saatinin bitiminde sona ermektedir.
Tahsil Zamanaşımını Kesen Haller
6183 sayılı Amme Alacakları Tahsil Usulü Hakkında Kanunun (AATUHK) 103. Maddesine göre Tahsil Zamanaşımını Kesen Haller aşağıda sıralanmıştır.
-Ödeme,
-Haciz tatbiki,
-Cebren tahsil ve takip muameleleri sonucunda yapılan her çeşit tahsilat,
-Ödeme emri tebliği,
-Mal bildirimi, mal edinme ve mal artmalarının bildirilmesi,
-Yukarıdaki 5 sırada gösterilen muamelelerden herhangi birinin kefile veya yabancı şahıs ve kurumlar mümessillerine tatbiki veya bunlar tarafından yapılması,
-İhtilaflı amme alacaklarında kaza mercilerince bozma kararı verilmesi,
-Amme alacağının teminata bağlanması,
-Kaza mercilerince icranın tehirine karar verilmesi,
-İki amme idaresi arasında mevcut bir borç için alacaklı amme idaresi tarafından borçlu amme idaresine borcun ödenmesi için yazı ile müracaat edilmesi.
-Amme alacağının özel kanunlara göre ödenmek üzere müracaatta bulunulması ve/veya ödeme planına bağlanması.
Tahsil Zamanaşımını Durduran Haller
6183 sayılı Amme Alacakları Tahsil Usulü Hakkında Kanunun (AATUHK) 104. Maddesine göre Tahsil Zamanaşımını Durduran Haller aşağıda sıralanmıştır.
-Borçlunun yabancı memlekette bulunması,
-Borçlunun hileli iflas etmesi,
-Borçlunun terekesinin tasfiyesi dolayısıyla hakkında takibat yapılmasına imkan olmaması.
